Uświadomienie celów kształcenia (mail od Iwony)

Bereźnicki: Jeśli chcemy rozpocząć prawidłowy proces kształcenia musimy być świadomi celów kształcenia.

Okoń: Po co uświadamia się cele kształcenia? „pozwala uczniom na uporządkowanie

własnego wysiłku, zapobiega przypadkowości i chaotyczności w pracy, stwarza

perspektywę zdobycia pewnej wiedzy i zastosowania jej w życiu”

Jest to podstawa do mobilizowania uczniów do pracy podczas lekcji.

Definicja świadomości wg.Kowalczyk: Jest to subiektywna realność aktualnie doświadczana przez podmiot. Świadomość to subiektywny obraz świata i samego siebie. Działanie informacji zależy od tego w jakim stopniu człowiek uświadomi sobie tę informację, jak bardzo jest dla niego ważna i prawdopodobna. Ważny jest wzrost aktywności jednostki w miarę zbliżania się do celu. Ważna jest tutaj jasność, struktura celu oraz to czy cel jest narzucony ( kto go narzucił , w jaki sposób jaki ma związek z potrzebami jednostki).

ŚWIADOMOŚĆ

- wiadomości : obraz świata,

- wartości, oceny, postawy emocjonalne i moralne

- działania, umiejętności, nawyki, postępowanie, programy

Na świadomość składa się:

- wiedza: podkreśla stosunek do świata zew, odbijającego się w psychice.

- przeżycia:

Są one jednością i wzajemnie się warunkują.

Świadomość kształtuje się w działaniu wpływając na przebieg tego działania

Świadomość celu zależy od ich zrozumienia, realizacji, kontroli realizacji przebiegu i uzyskanych rezultatów.

Zawsze należy pamiętać, że trudno wymagać , aby człowiek działał aktywnie, samodzielnie, kontrolował i korygował przebieg i rezultaty swoich działań, modyfikował je , czuł się za nie odpowiedzialny jeśli nie zna, nie rozumie i nie akceptuje celów wykonywanej czynności. Należy podkreślić, że odnosi się to zawsze do nauczyciela i do ucznia.

Definicja wg.słownika pedagogicznego: Świadomość- stan przytomności, gotowość odbierania bodźców zewnętrznych i wewnętrznych oraz reagowania na nie, w psychologii – stan psychiczny polegający na odzwierciedlaniu rzeczywistości, zwany -> ekstraspekcją oraz obserwowaniu i analizowaniu własnych myśli i przeżyć, co określa się jako –> introspekcję, która stanowi warunek regulacji stosunków jednostki z otoczeniem. Na świadomość składają się: stan czuwania, przeżywanie określonych treści ( przeżyć) w wyniku czego powstaje tzw. pole świadomości jako główny składnik samoświadomości, dzięki której możliwa jest autokontrola zachowania. W psychoanalizie wyróżnia się także stany nieświadomości i podświadomości ( freudyzm)

Z perspektywy taksonomii celów (wiedza, umiejętność, rozumienie, analiza, synteza i ocena.)

według Bereźnickiego można wyróżnić 4 rodzaje świadomości:

- MITYCZNA: jest wtedy gdy poszczególnymi elementami taksonomii sterują mity, stereotypy, bezrefleksyjnie przyjęte ideologie i zawiadują mysleniem, że interpretacja jest na zasadzie „tak zawsze było”, „tak jest dobrze”, „tak będzie dalej”.

- INSTRUMENTALNA: (TECHNICZNA), definiowana jest przez pryzmat badań empirycznych, ankiet, ocena pewnego stanu bezwzględnie decyduje o interpretacji, nie szukamy źródeł i przyczyn, są to stany, fakty i zjawiska, cele kształcenia.

- PRAKTYCZNA: odwołuje się do norm, świata społecznego, wartość merytoryczna jest determinowana pewną normą, patrzymy na formę czyli przerost formy nad treścią.

- EMANCYPACYJNA: refleksja w działaniu – cele kształcenia + cele wychowawcze – ich interpretacja. Świadome , odpowiedzialne działanie, ukierunkowane na rozpoznawanie warunków swojej opresji oraz uwalnianie się od tego. ( Próba uwolnienia się od świadomości praktycznej i instrumentalnej)

Jednym z ogniw procesu kształcenia jest uświadomienie uczniom celów i zadań owego kształcenia. Ważna w tym kontekście jest rola nauczyciela.

Bereźnicki zwraca uwagę na pewien problem. Chodzi o to, że nauczyciele w większości przypadków źle podchodzą do zajęć i uczniów, tzn. zamiast motywować, wspierać i zachęcać do nauki, myślenia i pracy, stosują groźby które mają na celu zmuszenie ucznia do pewnych czynności. Aby doszło do tej mobilizacji, należy uczniom na samym początku uświadomić cele. Jeśli więc nauczyciel troszczy się o właściwe motywowanie to pierwszym jego działaniem jest wywołanie odpowiednio silnej motywacji. Ważne tutaj jest zastosowanie właściwych sposobów uświadamiania, dostosowanie ich do poziomu i możliwości intelektualnych uczniów oraz podanie w zrozumiałej formie. nauczyciel dostając informację, czego ma nauczyć dzieci, zawczasu przygotowuje sobie plan działania i metody nauczania, a następnie wprowadza plan w życie.

Rozumienie i akceptacja celów uwarunkowana jest wskazaniem przez nauczycieli związku między celami realizowanymi w czasie kolejnych zajęć oraz ukazywaniem użyteczności w życiu codziennym. Nauczyciel musi dokładnie wiedzieć, czego chce nauczyć i jak do tego przekonać, zachęcić młodzież dlatego do zadań nauczyciela należy:

a) Poinformowanie uczniów co będą wiedzieli (jaką wiedzę posiądą)

b) Poinformowanie uczniów co będą potrafili (jakie umiejętności opanują)

c) Wskazanie użyteczności wiedzy i umiejętności.